THE EU PRIORITIES IN THE WESTERN BALKANS AND POLAND’S RAISON D’ETAT

Spasimir Domaradzki

Abstract

There is a noticeable increase in Poland’s engagement with the Western Balkans. This research aims to explore the compatibility of the EU priorities in the region and Poland’s national interests. Embedded in the concept of raison d’etat and the realist theoretical framework, this paper traces the evolution of the EU and Poland’s approaches towards the region in the pursuit of the level of symbiosis between the two players. The research explores the EU strategic approach towards the Western Balkans, charts a timeline of the Polish involvement dynamics in the region, and compares the arguments behind the strategic nature of the Western Balkans. The findings recognize the incorporation of Poland’s priorities into the EU strategy towards the region. However, there is still uncertainty as to the extent, to which the Western Balkans have been included into Poland’s highest state interests. The Western Balkans can still become a victim of the internal Polish clashes over the main foreign policy priorities. The continuity of the Law and Justice engagement with the region by a non-Law and Justice government and the preservation of the pace of engagement will determine, whether the Western Balkans indeed become a part of the Polish raison d’etat.

References

• Anastasakis, Othon. 2008. ‘The EU’s political conditionality in the Western Balkans: towards a more pragmatic approach’, Southeast European and Black Sea Studies, 8(4): 365–377.
• Balcer, Adam. 2015. ‘Byzantium and Pipelines: Russia in the Balkans’, In The Challenge of Freedom in the Southeastern Europe, OSW Report, ed. Balcer, Adam, Domaradzki, Spasimir. Szpala, Marta.Warszawa.
• Balcer, Adam, Piotr Buras, Grzegorz Gromadzki and Eugeniusz Smolar. 2016. Jaka zmiana? Założenia i perspektywy polityki zagranicznej rządu PiS. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Balcer, Adam. 2019. Direction: Balkans! The significance and potential of Poland’s cooperation with the Western Balkan states, Raport 04/2019, Klub Jagielloński https://klubjagiellonski.pl/wp-content/uploads/2019/07/direction-balkans.pdf
• Bechev, Dimitar. 2017. Rival Power: Russia in Southeast Europe. Yale University Press.
• Bieber, Florian. 2018. The rise and fall of Balkan Stabilitocracies’. Horizons Winter 2018/Issue No.10, https://www.cirsd.org/en/horizons/horizons-winter-2018-issue-no-10
• Catterall, Pippa. 2019. The European Union is not a state: why the debate about the EU and democracy is misconceived, LSE Blog. https://blogs.lse.ac.uk/politicsandpolicy/the-misconceived-debate-about-the-eu-and-democracy/
• Chodakiewicz, Marek, J. 2017. Intermarium, The Land Between the Black and the Baltic Seas. London and New York: Routledge, Taylor and Francis.
• Communication from the Commission to the Council and the European Parliament on the Stabilization and Association process for countries of South-Eastern Europe. Bosnia and Herzegovina, Croatia, Federal Republic of Yugoslavia, former Yugoslav Republic of Macedonia and Albania, (1999) Brussels, 26.05.1999, COM (1999)235 final. http://aei.pitt.edu/3571/1/3571.pdf
• Communication from the European Commission, to the European Parliament, The Council, The European Social and Economic Committee and the Committee of the Regions, (2018) A credible enlargement perspective for and enhanced EU engagement with the Western Balkans, Strasbourg, 6.2.2018, COM(2018) 65 final, https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/communication-credible-enlargement-perspective-western-balkans_en.pdf
• Daalder, Ivo H. 1998. Decision to Intervene: How the War in Bosnia Ended. Brookings, https://www.brookings.edu/articles/decision-to-intervene-how-the-war-in-bosnia-ended/
• Dębski, Sławomir. 2016. Dębski: Polska polityka musi postawić na oś północ-południe, Defence24.pl, https://www.defence24.pl/debski-polska-polityka-musi-postawic-na-os-polnoc-poludnie-wywiaddębski
• Deutsche Welle. 2018. Niemcy chcą do Trójmorza. “Nowa polityka wschodnia”, https://www.dw.com/pl/niemcy-chc%C4%85-do-tr%C3%B3jmorza-nowa-polityka-wschodnia/a-45549145
• Dimitrov, Georgi, Kaloyan Haralampiev, Stoycho Stoev, and Linka Toneva-Metodieva. 2014. The Cooperation and Verification Mechanism: Shared Political Irresponsibility, St. Kliment Ohridski University Press.
• Domaradzki, Spasimir. 2014. ‘Między Unią Europejską a Bałkanami – wyzwania dla Polski na kolejne ćwierć wieku’ In Ku przyszłości, O Polsce za 25 lat, ed. S. Domaradzki, M. Haczkowska, s. 41-64. Warszawa.
• Domaradzki, Spasimir. 2019. “Bałkany Zachodnie na objeździe”, Dziennik Gazeta Prawna, https://edgp.gazetaprawna.pl/e-wydanie/56773,13-maja-2019/68948,Dziennik-Gazeta-Prawna/694329,Balkany-Zachodnie-na-objezdzie.html
• Domaradzki, Spasimir, and Tomasz Frączak. 2018. ‘Poland and the Western Balkan Countries’, In Visegrad Group and Western Balkans Countries, ed. Momcilo Radulović. European Movement in Montenegro, http://www.emins.org/wp-content/uploads/2018/08/2018_Visegrad-Group-And-The-Wester-Balkans-Countries-sa-koricom.pdf.
• Elbasani, Arolda. 2008. “EU enlargement in the Western Balkans: strategies of borrowing and inventing”, Journal of Southern Europe and the Balkans,10:3, 293-307.
• Gateva, Eli. 2013. „Post-accession conditionality – translating benchmarks into political pressure?” East European Politics, 23(4): 420–442.
• Griessler, Kristina. 2018. “The V4 Countries’ Foreign Policy concerning the Western Balkans”, Politics in Central Europe 14(2): 141-164.
• Grizo, Melina, and Jovan Ananiev. 2014. “The Policy of the European Union toward the Yugoslav Successor States 1996–1999: Stabilization through Regional Cooperation”, New Balkan Politics, No. 16-2014, https://www.newbalkanpolitics.org.mk/item/the-policy-of-the-european-union-toward-the-yugoslav-successor-states-1996-1999-stabilization-through-regional-cooperation#.XtQyozngqpo
• Gromadzki, Grzegorz, and Balcer, Adam. 2010. „Doceńmy wreszcie Bałkany”, Gazeta Wyborcza, http://wyborcza.pl/1,76842,8579180,Docen­my_wreszcie_Balkany.html
• Kmezić, Marko. 2017. EU Rule of Law Promotion, Judiciary Reform in the Western Balkans. London and New York: Routledge.
• Kowal, Paweł, and Agnieszka Orzelska-Stączek. 2019. Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie, pp. 21-46. Warszawa: Wschód Zachodu 3, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Koziej, Stanisław. 2015. Dekalog priorytetów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/6898,Dekalog-priorytetow-strategicznych-w-dziedzinie-bezpieczenstwa-narodowego.html
• Kuźniar, Roman. 2010. Poland’s Foreign Policy after 1989. Warsaw: Wydawnictwo Scholar.
• Łastawski, Kazimierz. 2017. Racja stanu współczesnej Polski, Lecture outline, Akademia Finansów i Biznesu Vistula. https://www.vistula.edu.pl/o-nas/aktualnosci-i-wydarzenia/wydarzenia/racja-stanu-wspolczesnej-polski
• Meinecke, Friedrich. 1965. Machiavellism, The Doctrine of Raison d’Etat and Its Place in Modern History. New York: Preager.
• Mieroszewski, Juliusz. 1997. Finał klasycznej Europy, red. R. Habielski, Wydawnictwo UMCS. Lublin.
• Minister Czaputowicz na Szczycie Bałkanów Zachodnich w Poznaniu. 2019. https://www.gov.pl/web/dyplomacja/minister-czaputowicz-na-szczycie-balkanow-zachodnich-w-poznaniu
• Musiałek, Paweł. 2019. Bałkany Zachodnie muszą być częścią europejskiej wspólnoty, Z wiceministrem spraw zagranicznych, Szymonem Szynkowskim vel Sękiem, rozmawia Paweł Musiałek, Klub Jagielloński, 25 listopada 2019, https://klubjagiellonski.pl/2019/11/25/szynkowski-vel-sek-balkany-zachodnie-musza-byc-czescia-europejskiej-wspolnoty/
• O’Brennan, J. 2014. “On the Slow Train to Nowhere? The European Union, ‘Enlargement Fatigue’ and the Western Balkans”, European Foreign Affairs Review, 19(2): 221–242.
• Pacuła, Przemysław. 2012. „Kosowo: problemy teraźniejszości, wyzwania przyszłości”, Bezpieczeństwo Narodowe, nr 22, II – 2012 str.111-123.
• Petrović, Petar. 2019. Polska ambasadorem Zachodu na Bałkanach, TVP Info, 20.03.2019, https://www.tvp.info/41823935/polska-ambasadorem-zachodu-na-balkanach
• Podgórzańska, Renata. 2013. „Implikacje akcesji Chorwacji do Unii Europejskiej dla stosunków polsko-chorwackich”, Rocznik Integracji Europejskiej nr 7, 207-224.
• Priorytety Polskiej Polityki Zagranicznej 2012-2016, 2012 Warszawa, marzec 2012, https://www.polskapomoc.gov.pl/download/files/Dokumenty_i_Publikacje/Priorytety_Polskiej_Polityki_Zagranicznej_2012-2016.pdf
• Przewodnictwo Polski w Radzie Unii Europejskiej, Raport końcowy z przygotowania i sprawowania prezydencjizłożony przez Pełnomocnika Rządu ds. Przygotowania Organów Administracji Rządowej i Sprawowania przez Rzeczpospolitą Polską Przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej na podstawie § 1. pkt 2. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15lipca 2008 r. (2012) (Dz.U. nr133, poz. 843 z późn. zm.), Raport przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 17 kwietnia 2012 r., Warszawa, kwiecień 2012, http://oide.sejm.gov.pl/oide/images/files/prezydencja/Raport_koncowy.pdf.
• Radeljić, Branislav. 2016. Europe and the post-Yugoslav Space. London and New York: Routledge, Taylor & Francis Group.
• Regional Approach to the countries of South-Eastern Europe: Compliance with the conditions in the Council Conclusions of 29 April 1997, COMMISSION COMMUNICATION ON OPERATIONAL CONCLUSIONS, Brussels, 28.10.1998 COM(1998) 618 final; https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/PRES_97_129 Regional Approach, Memo 98/76, October 28, 1998 https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/MEMO_98_76
• Rzegocki, Arkady. Polska racja stanu w ostatnim dwudziestoleciu (1989-2009). Ośrodek Myśli Politycznej, https://omp.org.pl/artykul.php?artykul=149
• Skubiszewski, Krzysztof. 1993. Wyjaśnienie przez panią premier Hannę Suchocką, jak rząd Rzeczypospolitej Polskiej rozumie pojęcie polskiej racji stanu wobec aktualnych wyzwań społeczno-politycznych i ekonomicznych w naszym kraju. Sejm, 1 kadencja, 34 posiedzenie, 4 dzień http://orka2.sejm.gov.pl/Debata1.nsf/main/6D8CE498.
• Strategia Polskiej Polityki Zagranicznej 2017-2021, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, https://www.gov.pl/web/dyplomacja/strategia.
• Sullivan, Robert R. 1973. “Machiavelli’s Balance of Power Theory”, Social Science Quarterly, Sep.1973, Vol. 54, No. 2, pp. 258-270
• Šabič, Zlatko, Annette Freyberg-Inan. 2012. “Central Europe and the Balkans: So Close and Yet So Far.” In Regional and International Relations of Central Europe, eds. Šabič Zlatko and  Drulák Petr. London: Palgrave Macmillan.
• Szpala, Marta. 2014. Rosja w Serbii – miękka siła i twarde interesy, Komentarze OSW, Numer 150, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/komentarze_150_0.pdf.
• Szynkowski vel Sęk, Szymon. 2019. Poland in strategic relations between the European Union and the Balkans. The Warsaw Institute Review. https://warsawinstitute.org/poland-strategic-relations-european-union-balkans/
• Tereszkiewicz, Filip. 2013. „Ewolucja polityki zagranicznej Polski po wejściu do Unii Europejskiej”, In Polska w Unii Europejskiej Bilans dekady, ed. Tereszkiewicz, Filip, (pp.215-241). Warszawa: Kancelaria Prezydenta RP.
• Toneva-Metodieva, Linka. 2014. „Beyond the Carrots and Sticks Paradigm: Rethinking the Cooperation and Verification Mechanism Experience of Bulgaria and Romania”, Perspectives on European Politics and Society, 15(4): 534–551.
• Wojtyczka, Izabela. 2019. Poland Establishes Strategic Relations Between the EU and the Western Balkans, the Warsaw Institute, https://dziennikzwiazkowy.com/warsaw-institute/polska-buduje-strategiczne-relacje-ue-balkany-zachodnie/.
• Vajzović, Emir. 2016. “Bosnia and Herzegovina in the EU integration process: A Carrot -and-Stick marathon”. In Europe and the post-Yugoslav space, ed. Radeljić, Branislav. London and New York: Routledge, Taylor & Francis Group.
• Vimont, Pierre. 2016. The Strategic Interests of the European Union, Carnegie Europe, Schuman Foundation. https://carnegieeurope.eu/2016/04/20/strategic-interests-of-european-union-pub-63448.
• Vishinova, Marija. 2018. Comparison between the political rhetoric of Thessaloniki Summit (2003) and the Sofia Summit, Forum for Mittelost und Sudosteuropa. https://www.fomoso.org/en/mosopedia/research/comparison-between-the-political-rhetoric-of-thessaloniki-summit-2003-and-the-sofia-summit-2018/
• Žarin, Irina. 2007. EU Regional Approach to the Western Balkans – the Human Security Dimension, Vol. LIX, br. 4, Izvorni naučni rad, Oktobar 2007, pp. 513–545. http://www.doiserbia.nb.rs/img/doi/0025-8555/2007/0025-85550704513Z.pdf.
• Żornaczuk, Tomasz. 2012. Stan integracji europejskiej państw Bałkanów Zachodnich na początku 2012 r., Biuletyn PISM, Nr 4 (869).