Choose language:
  • Home page
  • Articles
  • – Road to Great War – Serbian Intellectuals and Austro-Hungarian Policy in the Balkans (1894–1914)
Main topic

spt1/2014

– Road to Great War – Serbian Intellectuals and Austro-Hungarian Policy in the Balkans (1894–1914)

Dr. Aleksandra Kolaković

Abstract

The generation of Serbian Intellectuals who were active in the political and public life of Serbia at the turn of 19th and 20th century were considering problems of maintaining the attained independence of Serbia, a search for reliable support in foreign policy, integration of the nation and further economic, social, and cultural development. In the Europe characterized with complex relationships between the great powers, ambitious imperialist plans, instability and conflicts which were leading to the Great War (1914–1918), the Serbian intelligentsia, prevailingly educated in European university centers, was striving to find ways of accomplishing the idea of liberation and unification. The change of orientation in Serbian foreign policy, which began in the last decade of 19th century and was definitely confirmed with the raise of the Karadjordjević Dynasty to the Serbian throne (1903), was a manifestation of the need of Serbian politicians and intellectuals to facilitate liberation from economic dependence, development of the state and the national idea, by edging away from the reliance on Austria-Hungary. From the Congress of Berlin (1878), via the Customs War (1906–1911), the Annexation Crisis (1908) and the Balkan Wars (1912–1913), the interest of Serbian intellectuals in the policy of Austria-Hungary in the Balkans was growing and intermingling with issues of the overall further development of Serbia. The aim of this paper is to shed a light onto the origins and development of the interest and the thinking of Serbian intellectuals regarding the policy and interests of Austria-Hungary in the Balkans in the period which immediately preceded World War I. The attitudes and thoughts of Serbian intellectuals which were published in periodicals (the Serbian Literary Gazette /Srpski književni glasnik/ and the Work /Delo/), press, brochures and books, are viewed in the context of Austro-Hungarian imperial thrust into the Balkans, which started with the occupation of Bosnia and Herzegovina, and was definitely confirmed with the act of annexation and war plans. The efforts of Austria-Hungary to control the entire Balkans and occupy its central areas have also been studied in light of the confrontation between the two blocs of European powers, perception of the place of the Serbs and Serbia in the complicated international relations of the time, as well as in light of development of the Yugoslav idea, which was present among Serbian intellectuals prior to World War I.

keywords :

References

    1. Archives des Ministère des Affaires étrangères, Paris (AMAE)
    2. Correspodance politique, Serbie, vol. 13.
    3. Centre des Archives diplomatiques de Nantes (CADN)
    4. Légation de Belgrade
    5. Arhiv Srbije (AS)
    6. Ministarstvo inostranih dela MID Beograd (1839–1918)
    7. Narodna Biblioteka Srbije (NBS)
    8. Hartije Grgura Jakšića
    9. Documents diplomatiques français (1871–1900) (DDF), 1ère Série (1871–1900), tomes I–XVI; 2ère Série (1901–1911), tomes I–XIV; 3ère Série (1911–1914), tomes I–XI, Paris 1929–1959; 1930–1955; 1929–1936.
    10. Vojvodić, M. (ed.) (1985, 1986) Dokumenti o spoljnoj politici Kraljevine Srbije 1903–1914,t. V,v.2, 3. Beograd: SANU.
    11. Delo, books 1–74, Beograd, Niš, 1894–1897, 1901–1915.
    12. Nedeljni pregled, Beograd, 1909.
    13. Odjek, Beograd, 1906, 1908.
    14. Politika, Beograd, 1908.
    15. Srpski književni glasnik, books 1–33, Beograd 1901–1914.
    16. Aleksić-Pejković, (1965) Odnosi Srbije sa Francuskom i Engleskom 1903–1914. Beograd: Istorijski institut.
    17. Aleksić-Pejković, Lj. (1991) “Zapadne sile Antante i Prvi balkanski rat“. In: Stojančević V. (ed.) Prvi balkanski rat okrugli sto povodom 75. godišnjice 1912−1987. Beograd: SANU, 25–32.
    18. Bataković,D. T. (1997) “Francuski uticaji u Srbiji 1836–1914. Četiri generacije Parizlija“, Zbornik Matice srpske za istoriju, 56: 73–95.
    19. Bled, J. P. (1998) Franc Jozef. Beograd: Clio.
    20. Cvijić, J. (1909) Aneksija Bosne i Hercegovine i srpski problem. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srbije.
    21. Cvijić, J. (1912) Balkanski rat i Srbija, Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srbije.
    22. Čubrilović, V. (1982) Istorija političke misli u Srbiji XIX veka. Beograd: Narodna knjiga.
    23. Ćorović, V. (1939) Političke prilike u Bosni i Hercegovini. Beograd: Politika.
    24. Ćorović, V. (1999) Bosna i Hercegovina. Beograd, Banja Luka: Ars Libri, Glas srpski.
    25. Grol, M. (1939) Iz predratne Srbije. Beograd: Srpska književna zadruga.
    26. Djordjević, D. (1957) “Austro-srpski sukob oko projekta Novopazarske železnice“. Istorijski časopis, VII: 213–247.
    27. Djordjević,(1962) Carinski rat Austro-Ugarske i Srbije 1906–1911. Beograd: Istorijski institut.
    28. Djordjević, D. (1984) “Na početku razdoblja ratova“. In: Č. Popov et al.(eds.) Istorija srpskog naroda, VI-1. Beograd: Srpska književna zadruga.
    29. Djuričković, D. (1975) Bosanska vila. Književnoistorijska studija. Sarajevo: Svjetlost.
    30. Ekmečić, M. (1989) Stvaranje Jugoslavije 1790–1918, 1–2. Beograd: Prosveta.
    31. Ilić, S. (2011) Atanasije Šola Prilog proučavanju kulturne i političke istorije Srba u Bosni i Hercegovini. Novi Sad: Akademska knjiga.
    32. Jovanović, S. (1990) Vlada Aleksandra Obrenovića, II. Beograd: Beogradski izdavačko-grafički zavod, Jugoslavijapublik, Srpska književna zadruga.
    33. Kolaković, A. (2010) “The Aspects of French Literature in the Journal Delo 1894–1915“. Balcanica, XL: 147–165.
    34. Kovačević, D. (2004) “Radikalska vlada Save Grujića i Rusija (31. decembar 1887 − 26. april 1888). Prilog za biografiju Save Grujića“. Istraživanja, 15: 213−221.
    35. Ković, M. (2001) “Istočno pitanje kao kulturni problem: Svetislav Simić i Srpski književni glasnik (1901 – 1911)“. In: Terzić, S. (ed.) Evropa i Istočno pitanje 1878 – 1923. Političke i civilizacijske promene. Beograd: Istorijski institut. pp. 595–628.
    36. Ković, M. (2003a) “Politička uloga Srpskog književnog glasnika 1901–1914“. In: Tutnjević, S. (ed.) Sto godina ‘Srpskog književnog glasnika‘. Aksiološki aspekt tradicije u srpskoj književnoj periodici. Novi Sad : Matica srpska ; Beograd : Institut za književnost i umetnost. pp. 363–378.
    37. Ković, M. (2003b) “Nacionalni identitet u Srpskom književnom glasniku (1901 – 1914)“. In: Terzić, S. Nacionalni identitet i suverenitet u Jugoistočnoj Evropi, Beograd: Istorijski institut, pp. 404–418.
    38. Ković, M. (2011) “Civilizatorska misija Austrougarske na Balkanu: pogled iz Beograda (1901–1914)“. Istraživanja, 1: 365–379.
    39. Kraljačić T. (1987) Kalajev režim u Bosni i Hercegovini: (1882–1903). Sarajevo: Veselin Masleša.
    40. Krestić, V., Ljušić, R. (1991) Programi i statuti srpskih političkih stranaka do 1918. godine. Beograd: Književne novine.
    41. Krestić V. (1995) Gradja o Srbima u Slavoniji 1848–1914, 2. Beograd: BIGZ.
    42. Ljušić (2001) Istorija srpske državnosti, 2, Srbija i Crna Gora: novovekovne srpske države. Novi Sad : Srpska akademija nauka i umetnosti, Ogranak, Beseda, Društvo istoričara Južnobačkog i Sremskog okruga.
    43. Milićević, J. (1959) “Prva grupa srbijanskih studenata, državnih pitomaca, školovanih u inostranstvu (1839–1842)“. Istorijski časopis, IX–X: 363–373.
    44. Mitrović, A. (1981) Prodor na Balkan: Srbija u planovima Austro-Ugarske i Nemačke: 1908-1918. Beograd: Nolit.
    45. Nemanjić, M. (2001) Jedan vek srpske stvaralačke inteligencije 1820–1920. Beograd: Idea, Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Institut za političke studije.
    46. Nemanjić, M. (2008) Na tragu porekla srpske inteligencije XIX veka: topografija i sociografija. Beograd: Draslar partner.
    47. Palavestra, (1992) “Ideologija i misija književnih časopisa: primer Bosanske vile i Srpskog književnog glasnika“. In: Peković, S. (ed.) Tradicionalno i moderno u srpskim časopisima 1894–1914, Novi Sad: Matica srpska, Beograd: Institut za književnost i umetnost. pp. 17–22.
    48. Palavestra, P. (1986) Istorija moderne srpske književnosti: zlatno doba: 1892–1918. Beograd: Srpska književna zadruga.
    49. Palavestra, P. (2002) “Preobražaj realističkog nasledja“. In: Mitrović A. et al. (eds.) Istorija srpskog naroda, VI–2, Beograd: Srpska književna zadruga.
    50. Pavlović, K. St. (2001) Jovan Dučić. Beograd: Otkrovenje.
    51. Pavlović, V. (1987) “Srpski studenti u Parizu 1839–1856“. Istorijski časopis, XXXIII: 187–202.
    52. Perović, B. (1959) Prvi balkanski rat 1912−1913. Operacije srpske vojske, I. Beograd: Istorijski institut Jugoslovenske narodne armije.
    53. Protić, M. St. (1990) Radikali u Srbiji: ideje i pokret. Beograd: Balkanološki institut SANU.
    54. Radojević M., Dimić Lj. (2014) Srbija u Velikom ratu (1914–1918). Beograd: Srpska književna zadruga, Beogradski forum za svet ravnopravnih.
    55. Rajić, S. (2009) “Milan Obrenović – kralj političar“. Zbornik Matice srpske za istoriju, 79/80: 43–58.
    56. Rajić, S. (2010) “Primena parlamentarizma u Srbiji (1889–1894): problemi i posebnosti političkog razvitka“. Beogradski istorijski glasnik, 1: 137–166.
    57. Rastović, A. (ed.) (2013) Prvi balksnski rat 1912/1913. godine: društveni i civilizacijski smisao, 1–2. Niš: Filozofski fakultet.
    58. Rizvić, M. (1973) Književno stvaranje muslimanskih pisaca u Bosni i Hercegovini u doba austro-ugarske vladavine. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.
    59. Said, E. (2008) Orijentalizam. Beograd: Biblioteka XX vek, Knjižara Krug.
    60. Tejlor, A. J. P. (2001) Habzburška monarhija 1809– Istorija Austrijske carevine i Austrougarske. Beograd: Clio.
    61. Todorova, M. (2006) Imaginarni Balkan. Beograd: Biblioteka XX vek.
    62. Tomlinson, J. (2002) Cultural Imperialism: A Critical Introduction. London – New York: Continuum.
    63. Trgovčević, Lj. (1996) “Srpska inteligencija u XIX veku : zapadni i istočni uticaji“. In: Terzić, S. (ed.) Evropa i Srbi. Beograd: Istorijski institut. pp. 261–273.
    64. Trgovčević, Lj. (2003) Planirana elita. Beograd: JP Službeni glasnik, Istorijski institut.
    65. Vojvodić, M. (1968) “Velike sile i balkanska inicijativa Austro-Ugarske u avgustu 1912“. Zbornik Filozofskog fakulteta u Beogradu, XI – I: 413–429.
    66. Vojvodić, M. (1988) Srbija u medjunarodnim odnosima krajem 19. i početkom 20. veka. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti.
    67. Vojvodić, M. (1999) Putevi srpske diplomatije. Beograd: Clio.
    68. Vojvodić, M. (2007) Izazovi srpske spoljne politike. Beograd: Istorijski institut.
PERIODICS Serbian Political Thought 1/2014eng 1/2014 UDC 316.344.32(=163.41)+32(436-89:497)”1894/1914” 67-89
https://doi.org/10.22182/spt.912014.4
Back to Issue Serbian Political Thought - 1/2014