ПРИОРИТЕТИ ЕУ НА ЗАПАДНОМ БАЛКАНУ И ПОЉСКИ RAISON D’ETAT

Спасимир Домарадски

Сажетак

Пораст ангажовања Пољске на Западном Балкану је приметан. Овај рад има за циљ да истражи компатибилност приоритета ЕУ у региону и националних интереса Пољске. Уграђен у концепт Raison D`Etat и реалистички теоријски оквир, овај рад прати еволуцију приступа ЕУ и Пољске према региону у потрази за нивоом симбиозе између два играча. Аутор истражује  стратешки приступ ЕУ према Западном Балкану, приказује временску динамику пољског укључивања у регион и упоређује аргументе иза стратешке природе Западног Балкана. Налази препознају укључивање пољских приоритета у стратегију ЕУ према региону. Међутим, још увек постоји неизвесност у којој мери је Западни Балкан укључен у највише државне интересе Пољске. Западни Балкан и даље може постати жртва унутрашњих пољских сукоба око главних спољнополитичких приоритета. Континуитет ангажовања закона и правде са регионом од стране владе која не делује у складу са законима и правдом и очување темпа ангажовања одредиће да ли ће Западни Балкан заиста постати део пољске Raison D`Etat.

Референце

• Anastasakis, Othon. 2008. ‘The EU’s political conditionality in the Western Balkans: towards a more pragmatic approach’, Southeast European and Black Sea Studies, 8(4): 365–377.
• Balcer, Adam. 2015. ‘Byzantium and Pipelines: Russia in the Balkans’, In The Challenge of Freedom in the Southeastern Europe, OSW Report, ed. Balcer, Adam, Domaradzki, Spasimir. Szpala, Marta.Warszawa.
• Balcer, Adam, Piotr Buras, Grzegorz Gromadzki and Eugeniusz Smolar. 2016. Jaka zmiana? Założenia i perspektywy polityki zagranicznej rządu PiS. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Balcer, Adam. 2019. Direction: Balkans! The significance and potential of Poland’s cooperation with the Western Balkan states, Raport 04/2019, Klub Jagielloński https://klubjagiellonski.pl/wp-content/uploads/2019/07/direction-balkans.pdf
• Bechev, Dimitar. 2017. Rival Power: Russia in Southeast Europe. Yale University Press.
• Bieber, Florian. 2018. The rise and fall of Balkan Stabilitocracies’. Horizons Winter 2018/Issue No.10, https://www.cirsd.org/en/horizons/horizons-winter-2018-issue-no-10
• Catterall, Pippa. 2019. The European Union is not a state: why the debate about the EU and democracy is misconceived, LSE Blog. https://blogs.lse.ac.uk/politicsandpolicy/the-misconceived-debate-about-the-eu-and-democracy/
• Chodakiewicz, Marek, J. 2017. Intermarium, The Land Between the Black and the Baltic Seas. London and New York: Routledge, Taylor and Francis.
• Communication from the Commission to the Council and the European Parliament on the Stabilization and Association process for countries of South-Eastern Europe. Bosnia and Herzegovina, Croatia, Federal Republic of Yugoslavia, former Yugoslav Republic of Macedonia and Albania, (1999) Brussels, 26.05.1999, COM (1999)235 final. http://aei.pitt.edu/3571/1/3571.pdf
• Communication from the European Commission, to the European Parliament, The Council, The European Social and Economic Committee and the Committee of the Regions, (2018) A credible enlargement perspective for and enhanced EU engagement with the Western Balkans, Strasbourg, 6.2.2018, COM(2018) 65 final, https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/communication-credible-enlargement-perspective-western-balkans_en.pdf
• Daalder, Ivo H. 1998. Decision to Intervene: How the War in Bosnia Ended. Brookings, https://www.brookings.edu/articles/decision-to-intervene-how-the-war-in-bosnia-ended/
• Dębski, Sławomir. 2016. Dębski: Polska polityka musi postawić na oś północ-południe, Defence24.pl, https://www.defence24.pl/debski-polska-polityka-musi-postawic-na-os-polnoc-poludnie-wywiaddębski
• Deutsche Welle. 2018. Niemcy chcą do Trójmorza. “Nowa polityka wschodnia”, https://www.dw.com/pl/niemcy-chc%C4%85-do-tr%C3%B3jmorza-nowa-polityka-wschodnia/a-45549145
• Dimitrov, Georgi, Kaloyan Haralampiev, Stoycho Stoev, and Linka Toneva-Metodieva. 2014. The Cooperation and Verification Mechanism: Shared Political Irresponsibility, St. Kliment Ohridski University Press.
• Domaradzki, Spasimir. 2014. ‘Między Unią Europejską a Bałkanami – wyzwania dla Polski na kolejne ćwierć wieku’ In Ku przyszłości, O Polsce za 25 lat, ed. S. Domaradzki, M. Haczkowska, s. 41-64. Warszawa.
• Domaradzki, Spasimir. 2019. “Bałkany Zachodnie na objeździe”, Dziennik Gazeta Prawna, https://edgp.gazetaprawna.pl/e-wydanie/56773,13-maja-2019/68948,Dziennik-Gazeta-Prawna/694329,Balkany-Zachodnie-na-objezdzie.html
• Domaradzki, Spasimir, and Tomasz Frączak. 2018. ‘Poland and the Western Balkan Countries’, In Visegrad Group and Western Balkans Countries, ed. Momcilo Radulović. European Movement in Montenegro, http://www.emins.org/wp-content/uploads/2018/08/2018_Visegrad-Group-And-The-Wester-Balkans-Countries-sa-koricom.pdf.
• Elbasani, Arolda. 2008. “EU enlargement in the Western Balkans: strategies of borrowing and inventing”, Journal of Southern Europe and the Balkans,10:3, 293-307.
• Gateva, Eli. 2013. „Post-accession conditionality – translating benchmarks into political pressure?” East European Politics, 23(4): 420–442.
• Griessler, Kristina. 2018. “The V4 Countries’ Foreign Policy concerning the Western Balkans”, Politics in Central Europe 14(2): 141-164.
• Grizo, Melina, and Jovan Ananiev. 2014. “The Policy of the European Union toward the Yugoslav Successor States 1996–1999: Stabilization through Regional Cooperation”, New Balkan Politics, No. 16-2014, https://www.newbalkanpolitics.org.mk/item/the-policy-of-the-european-union-toward-the-yugoslav-successor-states-1996-1999-stabilization-through-regional-cooperation#.XtQyozngqpo
• Gromadzki, Grzegorz, and Balcer, Adam. 2010. „Doceńmy wreszcie Bałkany”, Gazeta Wyborcza, http://wyborcza.pl/1,76842,8579180,Docen­my_wreszcie_Balkany.html
• Kmezić, Marko. 2017. EU Rule of Law Promotion, Judiciary Reform in the Western Balkans. London and New York: Routledge.
• Kowal, Paweł, and Agnieszka Orzelska-Stączek. 2019. Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie, pp. 21-46. Warszawa: Wschód Zachodu 3, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
• Koziej, Stanisław. 2015. Dekalog priorytetów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego. https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/6898,Dekalog-priorytetow-strategicznych-w-dziedzinie-bezpieczenstwa-narodowego.html
• Kuźniar, Roman. 2010. Poland’s Foreign Policy after 1989. Warsaw: Wydawnictwo Scholar.
• Łastawski, Kazimierz. 2017. Racja stanu współczesnej Polski, Lecture outline, Akademia Finansów i Biznesu Vistula. https://www.vistula.edu.pl/o-nas/aktualnosci-i-wydarzenia/wydarzenia/racja-stanu-wspolczesnej-polski
• Meinecke, Friedrich. 1965. Machiavellism, The Doctrine of Raison d’Etat and Its Place in Modern History. New York: Preager.
• Mieroszewski, Juliusz. 1997. Finał klasycznej Europy, red. R. Habielski, Wydawnictwo UMCS. Lublin.
• Minister Czaputowicz na Szczycie Bałkanów Zachodnich w Poznaniu. 2019. https://www.gov.pl/web/dyplomacja/minister-czaputowicz-na-szczycie-balkanow-zachodnich-w-poznaniu
• Musiałek, Paweł. 2019. Bałkany Zachodnie muszą być częścią europejskiej wspólnoty, Z wiceministrem spraw zagranicznych, Szymonem Szynkowskim vel Sękiem, rozmawia Paweł Musiałek, Klub Jagielloński, 25 listopada 2019, https://klubjagiellonski.pl/2019/11/25/szynkowski-vel-sek-balkany-zachodnie-musza-byc-czescia-europejskiej-wspolnoty/
• O’Brennan, J. 2014. “On the Slow Train to Nowhere? The European Union, ‘Enlargement Fatigue’ and the Western Balkans”, European Foreign Affairs Review, 19(2): 221–242.
• Pacuła, Przemysław. 2012. „Kosowo: problemy teraźniejszości, wyzwania przyszłości”, Bezpieczeństwo Narodowe, nr 22, II – 2012 str.111-123.
• Petrović, Petar. 2019. Polska ambasadorem Zachodu na Bałkanach, TVP Info, 20.03.2019, https://www.tvp.info/41823935/polska-ambasadorem-zachodu-na-balkanach
• Podgórzańska, Renata. 2013. „Implikacje akcesji Chorwacji do Unii Europejskiej dla stosunków polsko-chorwackich”, Rocznik Integracji Europejskiej nr 7, 207-224.
• Priorytety Polskiej Polityki Zagranicznej 2012-2016, 2012 Warszawa, marzec 2012, https://www.polskapomoc.gov.pl/download/files/Dokumenty_i_Publikacje/Priorytety_Polskiej_Polityki_Zagranicznej_2012-2016.pdf
• Przewodnictwo Polski w Radzie Unii Europejskiej, Raport końcowy z przygotowania i sprawowania prezydencjizłożony przez Pełnomocnika Rządu ds. Przygotowania Organów Administracji Rządowej i Sprawowania przez Rzeczpospolitą Polską Przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej na podstawie § 1. pkt 2. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15lipca 2008 r. (2012) (Dz.U. nr133, poz. 843 z późn. zm.), Raport przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 17 kwietnia 2012 r., Warszawa, kwiecień 2012, http://oide.sejm.gov.pl/oide/images/files/prezydencja/Raport_koncowy.pdf.
• Radeljić, Branislav. 2016. Europe and the post-Yugoslav Space. London and New York: Routledge, Taylor & Francis Group.
• Regional Approach to the countries of South-Eastern Europe: Compliance with the conditions in the Council Conclusions of 29 April 1997, COMMISSION COMMUNICATION ON OPERATIONAL CONCLUSIONS, Brussels, 28.10.1998 COM(1998) 618 final; https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/PRES_97_129 Regional Approach, Memo 98/76, October 28, 1998 https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/MEMO_98_76
• Rzegocki, Arkady. Polska racja stanu w ostatnim dwudziestoleciu (1989-2009). Ośrodek Myśli Politycznej, https://omp.org.pl/artykul.php?artykul=149
• Skubiszewski, Krzysztof. 1993. Wyjaśnienie przez panią premier Hannę Suchocką, jak rząd Rzeczypospolitej Polskiej rozumie pojęcie polskiej racji stanu wobec aktualnych wyzwań społeczno-politycznych i ekonomicznych w naszym kraju. Sejm, 1 kadencja, 34 posiedzenie, 4 dzień http://orka2.sejm.gov.pl/Debata1.nsf/main/6D8CE498.
• Strategia Polskiej Polityki Zagranicznej 2017-2021, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, https://www.gov.pl/web/dyplomacja/strategia.
• Sullivan, Robert R. 1973. “Machiavelli’s Balance of Power Theory”, Social Science Quarterly, Sep.1973, Vol. 54, No. 2, pp. 258-270
• Šabič, Zlatko, Annette Freyberg-Inan. 2012. “Central Europe and the Balkans: So Close and Yet So Far.” In Regional and International Relations of Central Europe, eds. Šabič Zlatko and  Drulák Petr. London: Palgrave Macmillan.
• Szpala, Marta. 2014. Rosja w Serbii – miękka siła i twarde interesy, Komentarze OSW, Numer 150, https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/komentarze_150_0.pdf.
• Szynkowski vel Sęk, Szymon. 2019. Poland in strategic relations between the European Union and the Balkans. The Warsaw Institute Review. https://warsawinstitute.org/poland-strategic-relations-european-union-balkans/
• Tereszkiewicz, Filip. 2013. „Ewolucja polityki zagranicznej Polski po wejściu do Unii Europejskiej”, In Polska w Unii Europejskiej Bilans dekady, ed. Tereszkiewicz, Filip, (pp.215-241). Warszawa: Kancelaria Prezydenta RP.
• Toneva-Metodieva, Linka. 2014. „Beyond the Carrots and Sticks Paradigm: Rethinking the Cooperation and Verification Mechanism Experience of Bulgaria and Romania”, Perspectives on European Politics and Society, 15(4): 534–551.
• Wojtyczka, Izabela. 2019. Poland Establishes Strategic Relations Between the EU and the Western Balkans, the Warsaw Institute, https://dziennikzwiazkowy.com/warsaw-institute/polska-buduje-strategiczne-relacje-ue-balkany-zachodnie/.
• Vajzović, Emir. 2016. “Bosnia and Herzegovina in the EU integration process: A Carrot -and-Stick marathon”. In Europe and the post-Yugoslav space, ed. Radeljić, Branislav. London and New York: Routledge, Taylor & Francis Group.
• Vimont, Pierre. 2016. The Strategic Interests of the European Union, Carnegie Europe, Schuman Foundation. https://carnegieeurope.eu/2016/04/20/strategic-interests-of-european-union-pub-63448.
• Vishinova, Marija. 2018. Comparison between the political rhetoric of Thessaloniki Summit (2003) and the Sofia Summit, Forum for Mittelost und Sudosteuropa. https://www.fomoso.org/en/mosopedia/research/comparison-between-the-political-rhetoric-of-thessaloniki-summit-2003-and-the-sofia-summit-2018/
• Žarin, Irina. 2007. EU Regional Approach to the Western Balkans – the Human Security Dimension, Vol. LIX, br. 4, Izvorni naučni rad, Oktobar 2007, pp. 513–545. http://www.doiserbia.nb.rs/img/doi/0025-8555/2007/0025-85550704513Z.pdf.
• Żornaczuk, Tomasz. 2012. Stan integracji europejskiej państw Bałkanów Zachodnich na początku 2012 r., Biuletyn PISM, Nr 4 (869).